De vijf zintuigen

‘De Vijf Zintuigen’ zo heet dit 17de-eeuwse schilderij dat toegeschreven werd aan Theodoor van Thulden en dat de majestueuze traphal van het Merghelynck Museum siert. De zintuigen worden telkens uitgebeeld door een of meer personages die met een voorwerp een handeling uitvoeren. Uiterst links speelt een man op een luit: hij stelt het gehoor voor. Naast hem bewondert een dame zichzelf in een spiegeltje: dat is het zicht. Centraal op het schilderij staat de smaak: een dame die een sierlijk glas wijn naar de mond brengt. Zij zit aan het hoofd van een rijkelijk gedekte tafel waarop we onder meer een kreeft, een pastei, en citroen ontwaren. Helemaal rechts zit de reuk: een dame ruikt aan een bloem, terwijl meerdere andere bloesems op haar schoot rusten. Verrassend, leuk en ietwat ondeugend werd de tastzin afgebeeld: een man reikt met zijn rechterhand naar de boezem van een jongedame!
 
Afbeeldingen van de vijf zintuigen waren vooral populair aan het einde van de zestiende en in zeventiende eeuw. Vaak gaat het om werken waarbij de vijf zintuigen op één tafereel staan wat het tot een genrestuk maakt: een afbeelding van het dagelijkse leven, uitgebeeld door anonieme figuren. Zoals ook hier het geval is, is het dan niet altijd meteen duidelijk dat het om een allegorie van de vijf zintuigen gaat. Een 17de-eeuws doordenkertje dus.